Bandrowski Juljusz Marjan (1855–1919), lekarz, publicysta. Ur. 18 XII w Rawie Ruskiej, syn Mariana i Wilhelminy Ambros de Rechtenberg, brat Ernesta, do szkół uczęszczał w Stanisławowie i we Lwowie, uniwersytet kończył w Krakowie, gdzie uzyskał dyplom doktora wszech n. lek. (1879). Jako lekarz praktykował najpierw w Rzeszowie (1881–1889). Obdarzony zmysłem organizacyjnym i wielką ruchliwością, oddał się zarazem działalności społecznej, której wynikiem było m. i. założenie w Rzeszowie Tow. gimnastycznego »Sokół«. Złamawszy w czasie ćwiczeń prawą rękę, porzucił praktykę lekarską ogólną i po odbyciu specjalnych studjów w Berlinie poświęcił się w Krakowie dentystyce. Nowe środowisko nie pozostało bez wpływu na jego umysł i jego dar inicjatywy, co się objawiło różnorodnemi zainteresowaniami na polu społecznem i kulturalnem. W latach 1896–1898 widzimy go na stanowisku dyrektora teatru we Lwowie. Od r. 1900 zamieszkał w Warszawie, gdzie dał się poznać jako publicysta. W tym też czasie zajął się bliżej rodzimemi zdrojami mineralnemi i przez szereg lat redagował »Zdrój ciechociński«, przyczyniając się wybitnie do podniesienia i spopularyzowania Ciechocinka. W r. 1909 wybrano go przewodniczącym Zjazdu balneologów w Krakowie, wskutek zaś podniesionej na tym Zjeździe inicjatywy B. przenosi się spowrotem do Małopolski i obejmuje tu redakcję czasopisma »Nasze Zdroje«, w Krynicy, a następnie we Lwowie. Stał się on duszą założonego na I Zjeździe przemysłowo-balneologicznym (1910) we Lwowie Związku zdrojowisk i uzdrowisk; w myśl wygłoszonego przez siebie na tym zjeździe referatu rozpoczął racjonalną reklamę polskich zdrojów; zorganizował okrężną wystawę zdrojową; objeżdżał w celach propagandowych b. zabór rosyjski; na zjeździe zdrojowym w Gracu prostował mylne i tendencyjne wersje o niewydajności zdrojów krynickich; podjął inicjatywę do założenia we Lwowie składnicy krajowych wód mineralnych; odkrył nowy zdrój mineralny w Nowosiółkach szlacheckich, zorganizował Krajowy Zakład Kredytowy zdrojowisk i uzdrowisk, przyczyniając się m. i. do sfinansowania zakładu dla piersiowo chorych dra Michalika w Worochcie. Wreszcie wspólnie z adwokatem dr Józefem Westreichem ze Lwowa uzyskał pierwszą w Europie koncesję na założenie Banku zdrojowisk (1913/14). Wybuch wojny światowej położył kres dalszej akcji na tem polu i unicestwił wiele z osiągniętych już wyników. W czasie wojny B. pracował jako lekarz przy zwalczaniu duru plamistego, po wojnie zaś osiadł w Zakliczynie nad Dunajcem i tu rozpoczął spowrotem praktykę lekarską wśród miejscowej ludności. Zmarł nagle 28 XII 1919. Pozostawił synów Jerzego i Juljusza (Kadena), znanych pisarzy.

»Przegląd Lekarski« 1909, 286 i dalsze roczniki; ibid 1920, nr 2 (luty), wzmianka pośmiertna; »Lw. Tygodnik Lekarski« 1910 i 1911 passim, sprawy Zjazdu przemysłowo-baln., wystawy zdroj. i Związku; »Nasze Zdroje« 1910–1914, dział red. i oryginalne prace B.; ibid. 1920 (rocznik VI), 8, wspomnienie pośm.; »Zdrowe Życie«, czasopismo popularne, wyd. przez B.; »Czas« 1920, nr 2, wspom. pośm.; – Arch. Izby lekarskiej lwows.; Arch. gimnazjum im. St. Batorego we Lwowie; Księgi urzędu paraf. w Zakliczynie; Informacje pisemne i ustne, udzielone przez Juljusza Kaden-Bandrowskiego (syna B.) z Warszawy, adw. dra J. Westreicha i b. inspektora sanit. dra K. Krzyżanowskiego ze Lwowa.

Witold Ziembicki